Nog een toefje room erbij?

Vr 25 januari

Diëtist Nienke over ondervoeding bij ouderen

 

‘Je bent wat je eet’ is een bekend gezegde. Gezonde voeding is je hele leven belangrijk, of je nu een opgroeiend kind bent of 75+. Diëtiste bij Sensire Nienke Jansen vertelt hoe je ondervoeding voorkomt, een steeds meer voorkomend probleem. Vooral onder ouderen.

‘Die donkere dagen, zo in mijn eentje, eten is niet echt gezellig meer.’ ‘Sinds mijn operatie heb ik zo weinig trek, laat ik de maaltijd maar weer overslaan.’ ‘Tafeltje Dekje is een sympathieke service, maar het eten smaakt niet zo als het prakkie dat mijn vrouw vroeger maakte.’ Ondervoeding bij ouderen komt veel voor en is een sluipschutter: ‘Mensen hebben het zelf amper door’, weet diëtiste Nienke Jansen. ‘Terwijl je met de juiste kennis en wat aanpassingen in je voedingspatroon veel kunt voorkomen.’

Op tijd erbij
Wanneer is er sprake van ondervoeding? Nienke: ‘Als je te weinig of eenzijdig eet en er zo een tekort aan voedingsstoffen ontstaat, voornamelijk eiwitten. Die hebben we namelijk nodig voor onze spieren, en ja, dit zijn ook de longen en het hart. Daarom kunnen ook mensen met overgewicht ondervoed raken.’ De symptomen zijn duidelijk merkbaar: minder spierkracht, gewichtsverlies, lage weerstand, vermoeidheid en een slap gevoel, eventueel met duizelingen. Hierdoor vallen ouderen sneller, regelmatig met botbreuken tot gevolg. ‘En door minder te eten, neemt de eetlust verder af, waardoor ze in een neerwaartse spiraal belanden. Tijdig de symptomen herkennen en actie ondernemen is daarom ontzettend belangrijk’, benadrukt de diëtiste.

Vaker en voller
Handige tips heeft Nienke natuurlijk ook, heel veel zelfs. ‘Het begint allemaal met vaste eettijden, regelmaat dus. Ontbijt, lunch en diner en daarnaast zo’n drie tot vier tussendoortjes. Een minikrentenbolletje met wat roomboter, een bakje kwark, een slaatje. Dan hoeven de borden tijdens de hoofdmaaltijden ook niet zo vol te zijn, want dat schrikt vaak alleen maar af.’ En kies vooral voor volle producten. Maar eeh, is dat niet ongezond? ‘Niet als ondervoeding dreigt. Voeg gerust een scheut room aan de soep of aardappelpuree toe. Ook een klodder mayonaise bij de maaltijd is prima, zeker als dit het kauwen gemakkelijker maakt.’ De winst is al gauw te merken. ‘Mensen voelen zich fitter en vrolijker. Ook het herstel na ziekte of van een wond gaat veel sneller.’

Vitamine D
En als niets werkt – of iemand kan echt niet eten – kan een diëtiste extra medische voeding voorschrijven, zoals speciale energiedrankjes of poeders voor in de maaltijden. ‘Extra supplementen hoeven ‘s winters niet geslikt te worden, op vitamine D na’, vertelt ze. ‘Dit is onder andere nodig voor sterke botten en tanden, spierkracht en evenwichtsgevoel. Veel ouderen komen te weinig buiten en missen dus zonlicht, dé bron van vitamine D.’ Daarom adviseert de Gezondheidsraad vrouwen vanaf vijftig jaar om dagelijks 10 microgram vitamine D-supplement te slikken. Voor iedereen vanaf zeventig jaar is 20 microgram het advies.

Sfeer maken
Verder adviseert Nienke om altijd eten op voorraad te hebben, zodat er keuze is als iemand spontaan trek krijgt. ‘Eerst boodschappen doen, is dan geen belemmering meer.’ En als het kan, is elke dag een half uurtje bewegen – buiten of thuis – ook een aanrader, want beweging wekt de eetlust op. ‘Soms hoor ik in de wintermaanden dat alleenstaanden zich eenzaam voelen. Probeer het eetmoment dan een beetje gezelliger te maken. Leg een leuke placemat neer, steek een kaarsje aan of nodig iemand uit.’

Lees meer in de Thuis.

Terug naar alle nieuwsberichten